საქართველოს აგრარული უნივერსიტეტი
სერგი დურმიშიძის ბიოქიმიისა და ბიოტექნოლოგიის ინსტიტუტი
პროკარიოტებისა და საფუვრების ლაბორატორია

ამოცანა 3

გამოყოფილი მიკროორგანიზმების მორფო-ფიზიოლოგიური და ბიოქიმიური
მახასიათებლების მახასიათებლების შესწავლა

რძემჟავა ბაქტერიების უჯრედების მორფოლოგიიის შესწავლა ხდებოდა კოლონიის ფორმის მიხედვით და უჯრედიების მიკროსკოპირებით (სურათი 1).

სურ.1. ზოგიერთი რძემჟავა ბაქტერიის მიკროსკოპული სურათები (x 1600)

შესწავლილ იქნა მათი ზრდა სხვადასხვა pH-ზე (2.0, 4.0, 6.4, 7.2) (ცხრილი 1, 2) და ტემპერატურაზე (4 °C, 10 °C, 37 °C, 45 °C) (ცხრილები 3, 4, 5, 6).

LAB-ის ზრდა MRS აგარის სხვადასხვა pH-ზე  მიუთითებდა იზოლატების ტოლერანტობაზე დაბალი pH-ის მიმართ. აღმოჩნდა, რომ pH 2.0-ზე კარგი ზრდით გამოირჩეოდა ჩხირის ფორმის რძემჟავა ბაქტერიების და საფუვრის 15-15 იზოლატი. სხვადასხვა ტემპერატურაზე  LAB-ის იზოლატების ზრდა საკვებ არეებზე მიუთითებდა იზოლატების მიერ კონკრეტული ტემპერატურის მიმართ ტოლერანტობაზე 10 °C, 37 °C, 45 °C-ზე.

ბიოქიმიური მახასიათებლების, კერძოდ, რძემჟავა ბაქტერიების ნახშირწყლების სხვადასხვა წყაროზე (გალაქტოზა, ქსილოზა, მალტოზა, სორბიტი, ინოზიტი, მანიტი, გლუკოზა, ფრუქტოზა, საქაროზა, თითოეული 1%-ის ოდენობით) ზრდის შესასწავლად შეირჩა კარგად მზარდი 10 ჩხირი და 11 კოკი. რძემჟავა ბაქტერიების იზოლატების ინოკულაცია მიმდინარეობდა გასტერილებულ Phenol red ბულიონში, არაინოკულირებული შაქრების ბულიონები კი გამოიყენებოდა კონტროლის სახით (სურათი 2, ცხრილები 7, 8). ინკუბაცია მიმდინარეობდა 24 საათის განმავლობაში 37 °C ტემპერატურაზე. შაქრების მეტაბოლიზმის უნარის მიხედვით ხდებოდა შტამების პირველადი იდენტიფიკაცია. შაქრებზე ზრდა მიუთითებს შტამის ფერმენტაციის სიძლიერეზე, განსაზღვრავს შტამის ჰომოფერმენტულობას ან ჰეტეროფერმენტულობას (ფერის შეცვლა და გაზის გამოყოფა). შესწავლილი შტამების უმრავლესობა აღმოჩნდა ჰომოფერმენტული, მხოლოდ 5 შტამი იყო ჰეტეროფერმენტული.  
    
აღნიშნული პარამეტრების შესწავლა მნიშვნელოვანია კულტურების სიცოცხლისუნარიანობის შესანარჩუნებლად ვაშლის, შავქლიავას და ატმის წვენის ფერმენტაციისა და სამაცივრე პირობებში შენახვის დროს.

ცხრილი 1. რძემჟავა ბაქტერიების ზრდა სხვადასხვა pH-ზე

იზოლატები (ჩხირები)	pH			იზოლატები (კოკები)	pH
	6.4 (კონტროლი)	2.0	4.0		7.2 (კონტროლი)	2.0	4.0
G1	+++	+	+	G24	+++	+	+++
G2	+++	+	+	G25	+++	+	+++
G3	+++	+	+++	G26	+++	+	+++
G5	+++	+	+++	G29	++	+	+
G10	+++	+	+++	G30	+++	+	+++
G13	+++	+	+++	G31	+++	+	+++
G15	+++	+	+++	G33	+++	+	+++
G16	+++	+	+++	G34	+++	+	+++
G17	+++	+	+	G35	+++	+	+++
G19	+++	+	+++	G36	+++	+	+++
G22	+++	+	+++	G37	+++	+	+++
G27	+++	+	+++	G38	+++	+	+++

ცხრილი 2. საფუვრების ზრდა სხვადასხვა pH-ზე

იზოლატები (საფუვრები)	pH			იზოლატები (საფუვრები)	pH
	კონტროლი	2.0	4.0		კონტროლი	2.0	4.0
EY-2	+++	+	+++	EY-20	+++	+++	+++
EY-3	+++	+	+++	EY-21	+++	+++	+++
EY-4	+++	+	+++	EY-22	+++	+++	+++
EY-5	+++	+	+++	EY-23	+++	+++	+++
EY-6	+++	+	+++	EY-24	+++	+++	+++
EY-7	+++	+	+++	EY-25	+++	+++	+++
EY-9	+++	+	+++	EY-28	+++	+++	+++
EY-10	+++	++	+++	G62	+++	+++	+++
EY-11	+++	+	+++	G77	+++	+++	+++

ცხრილი 3. ჩხირის ფორმის იზოლატების ზრდა სხვადასხვა ტემპერატურაზე

იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C	იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C
G1	-	-	+	-	G55	-	-	+	-
G2	-	-	+	-	G59	-	-	+	-
G3	-	-	+	-	G60	-	-	+	-
G5	+	+++	+	-	G61	-	-	+	-
G10	-	-	+	-	G65	+	-	+	-
G13	-	-	+	-	G68	-	+	+	+++
G15	-	+++	+	-	G69	-	+	+	-
G16	-	-	+	-	G71	-	+	+	+++
G17	-	-	+	-	G72	-	++	+	-
G19	-	-	+	-	G74	-	++	+	+++
G22	-	-	+	-	G75	-	+++	+	-
G27	-	-	+	-	G78	-	-	+	-

ცხრილი 4. კოკის ფორმის იზოლატების ზრდა სხვადასხვა ტემპერატურაზე

იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C	იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C
G24	+	-	+	-	G40	+	-	+	-
G25	+	-	+	-	G41	+	-	+	-
G26	+	-	+	+++	G44	+	-	+	-
G29	+	+	+	-	G48	-	+++	+	+++
G30	+	++	+	-	G54	-	-	+	-
G31	+	++	+	-	G56	-	-	+	-
G33	+	+	+	-	G57	-	-	+	-
G34	-	+++	+	-	G58	-	-	+	-
G35	+	+	+	+	G63	-	-	+	-
G36	+	++	+	+	G66	-	-	+	-
G37	+	-	+	-	G67	-	-	+	-
G38	+	-	+	-	G70	-	++	+	+++
G39	+	-	+	-	G73	-	++	+	-

ცხრილი 5. ზოგიერთი იზოლატის ზრდა სხვადასხვა ტემპერატურასა და pH-ზე

იზოლატის პირობითი №	ტემპერატურა, t °C			pH
	4,0	10,0	45,0	2,0	3,0	4,0
G 86	-	+	+ +	-	+	+ + +
G 87	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 88	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 89	-	+ -	+ + +	-	+ +	+ + +
G 90	-	-	+ + +	+	-	+ +
G 91	-	+	+ + +	-	+	+ + +
G 92	-	+	+ + +	-	+	+ + +
G 93	-	+	+ + +	+	+ +	+ + +
G 84	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 95	-	+	+ + +	-	+ +	+ + +
G 96	-	-	+ + +	-	+ +	+ + +
G 97	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 98	-	+ +	+ + +	+	+ +	+ + +
G 100	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 101	-	-	+ + +	-	+ +	+ + +
G 102	-	-	+ + +	-	+ +	+ + +
G 103	-	+ + +	+ + +	-	-	+ + +
G 104	-	+ +	+ + +	-	+	+ + +
G 105	-	+	+ + +	+	+ +	+ + +
G 106	-	+	+ + +	-	+ +	+ + +
G 107	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +
G 109	-	-	+ + +	+	+ +	+ + +
G 108	-	+ +	+ + +	-	+ +	+ + +

ცხრილი 6. საფუვრების ზრდა სხვადასხვა ტემპერატურაზე

იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C	იზოლატის პირობითი №	4 °C	10 °C	37 °C	45 °C
EY-2	-	++	+	-	EY-20	-	++	+	-
EY-3	-	+++	+	-	EY-21	-	+++	+	-
EY-4	-	+++	+	-	EY-22	-	+++	+	-
EY-5	-	+++	+	-	EY-23	-	+++	+	-
EY-6	-	+++	+	-	EY-24	-	+++	+	-
EY-7	-	+++	+	-	EY-25	-	+++	+	-
EY-8	-	+++	+	-	EY-26	-	+++	+	-
EY-9	-	+++	+	-	EY-28	-	++	+	-
EY-10	-	+++	+	-	G62	-	+++	+	-
EY-11	-	+++	+	-	G77	-	+++	+	-

ცხრილი 7. ჩხირის ფორმის იზოლატების ზრდა ნახშირწყლების სხვადასხვა წყაროზე

იზოლატის პირობითი №	გალაქტოზა1%	ქსილოზა 1%	მალტოზა 1%	სორბიტი 1%	ინოზიტი 1%	მანიტი 1%	გლუკოზა 1%	ფრუქტოზა 1%	საქაროზა 1%
კონტროლი	-	-	-	-	-	-	-	-	-
G1	++	++	++*	++	++	++	++	++	++
G50	+	++	+	+	-	-	++	++	++
G51	++	++	++	++	+	++	++	++	++
G52	++	+	++	+	+	++	++	++	++
G53	+	+	+*	-	-	-	++	++	++
G55	++	++	++	++	-	++	++	++	++
G59	+	+	+	-	-	-	++	++	++
G60	+	+	++	-	-	-	++	++	++
G61	+	+	+	+	-	+	++	++	++
G68	++	++	++	++	+	++	++	++	++

შენიშვნა: კონტროლი არაინოკულირებული, ,,++“ ფერი შეიცვალა ვარდისფერიდან ყვითლისკენ, ,,+“ ფერი შეიცვალა ვარდისფერიდან მოყვითალოსკენ,  ,,-“ ფერი არ შეიცვალა, ,,*“ გაზის წარმოქმნა

ცხრილი 8. კოკის ფორმის იზოლატების ზრდა ნახშირწყლების სხვადასხვა წყაროზე 

იზოლატის პირობითი №	გალაქტოზა 1%	ქსილოზა 1%	მალტოზა 1%	სორბიტი 1%	ინოზიტი 1%	მანიტი 1%	გლუკოზა 1%	ფრუქტოზა 1%	საქაროზა 1%
კონტროლი	-	-	-	-	-	-	-	-	-
G26	++	+	++	+	+	+	++	++	++
G30	++	+	++*	+	+	+	++	++	++
G31	++	+	++	+	+	-	++	++	++
G34	++	++	++	+	+	+	++	++	++
G35	++	++	++*	+	+	+	++	++	++
G36	++	++	++	+	+*	+	++	++	++
G37	++	+	++	+	+	+	++	++	++
G39	++	+	++	+	+	-	++	++	++
G48	++	+	++	+	-	++	++	++	++
G70	++	++	+	++	-	+	++	++	++
G73	+	++	++	+	+	++	++	++	++

შენიშვნა: კონტროლი არაინოკულირებული, ,,++“ ფერი შეიცვალა ვარდისფერიდან ყვითლისკენ, ,,+“ ფერი შეიცვალა ვარდისფერიდან მოყვითალოსკენ,  ,,- “ ფერი არ შეიცვალა, ,,*“გაზის წარმოქმნა

 

სურ. 2. იზოლატების სხვადასხვა შაქრის ფერმენტაციის უნარი (ფერის ცვლილება)

 

 

გვერდის დასაწყისი